- αγροτικά χρέη
- Ονομάζονται τα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα χρέη που συνάπτουν οι αγρότες για την αντιμετώπιση ατομικών, οικογενειακών ή επαγγελματικών αναγκών. Τα α.χ., εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της αγροτικής παραγωγής, διαφέρουν σημαντικά από τα αστικά και αποτελούν από την αρχαιότητα έως σήμερα (κυρίως για τις μη βιομηχανικές χώρες, των οποίων η οικονομία εξαρτάται από τον αγροτικό τομέα) μια από τις μεγαλύτερες αιτίες κοινωνικής αναταραχής. Αρκεί να σημειώσουμε πως ολόκληρο σχεδόν το νόημα της κοινωνικής μεταρρύθμισης του Σόλωνα στην Αθήνα του 6ου αι. π.Χ. βρισκόταν στη σεισάχθεια,στην άρση δηλαδή του άχθους (= βάρους) των χρεών κάτω από το οποίο στέναζε (δανεισμός με ενέχυρο το ίδιο το σώμα του δανειζόμενου) η αθηναϊκή αγροτική τάξη. Οι λόγοι που καθιστούν τα α.χ. ιδιαίτερα βαριά βρίσκονται στην ίδια τη φύση της αγροτικής παραγωγής: ελάχιστος εκχρηματισμός της αγροτικής οικονομίας που οφείλεται (α) στη χαμηλή αποδοτικότητα της γεωργικής δραστηριότητας, η οποία έχει ως συνέπεια την πραγματοποίηση μικρών εισοδημάτων που με τη σειρά τους δεν επαρκούν στην αυτοχρηματοδότηση της αγροτικής παραγωγής, και (β) στον μεγάλο ετεροχρονισμό μεταξύ δαπανών και εσόδων της αγροτικής παραγωγής, που έχει ως αποτέλεσμα την περιορισμένη κυκλοφοριακή ταχύτητα του χρήματος, σε πείσμα της μεγάλης ανάγκης για την κάλυψη άμεσων κυκλοφοριακών αναγκών. Τελική συνέπεια όλων αυτών είναι είτε να συναντά o αγρότης την απροθυμία των δανειστών να του δανείσουν τα κεφάλαια που έχει ανάγκη είτε να δανείζεται τα κεφάλαια αυτά με ιδιαίτερα επαχθείς όρους, όπως είναι τα υψηλά επιτόκια, οι μικρές προθεσμίες κλπ. Για τους λόγους αυτούς, στις σύγχρονες κοινωνίες αναλαμβάνει το κράτος τον τομέα της αγροτικής πίστης, δανείζοντας αυτό, με ευνοϊκότερους όρους, τον αγρότη. Έτσι, ενώ στον βιομηχανικό τομέα και στο εμπόριο τα δάνεια των τραπεζών δίνονται με χρόνο εξόφλησης συνήθως έως 12 χρόνια και μάλλον υψηλά επιτόκια, στον αγροτικό τομέα ο χρόνος εξόφλησης των δανείων φτάνει τα 20 χρόνια, ενώ τα επιτόκια κυμαίνονται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα. Στη νεότερη Ελλάδα, χώρα μέχρι πρόσφατα κυρίως γεωργική και με μεγάλο αριθμό κατατεμαχισμένων κλήρων, το πρόβλημα των α.χ. αποτελούσε μόνιμα ανοιχτή κοινωνική πληγή. Μόλις από το 1929, με την ίδρυση της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδας (βλ. λ.) εγκαινιάστηκε η λειτουργία μιας σχετικά ευνοϊκότερης για τους αγρότες πιστωτικής πολιτικής.
Dictionary of Greek. 2013.